Earthship | Leven als een filmster onder de grond

Marjolein Leenstra Marjolein Leenstra
Dune villa, HILBERINKBOSCH architecten HILBERINKBOSCH architecten Modern corridor, hallway & stairs
Loading admin actions …

Earthships – we zien ze steeds vaker. Het ziet er prachtig uit zo'n huis volledig of half verzonken in de grond. Ze zijn uniek qua vorm en ook de inrichting is zeker niet standaard en zeer creatief. Vaak liggen ze tegen een heuvel aan waar ze een prachtig geïntegreerd geheel vormen met de omliggende natuur. Zo zie je nauwelijks dat op deze plek een huis gebouwd is en blijft de natuur volledig intact. Door de hogere ligging hebben deze woningen vaak een uitzicht om bij weg te dromen. De verbinding met de natuur is niet het enige pluspunt van ondergrondse woningen. Uitgangspunt van een earthship is een autonoom en energieneutraal huis. Konijnen weten dit ook: een woning onder de grond biedt bescherming van de aardelaag erboven. Zo is het earthship al geïsoleerd en beschermd tegen kou en warmte. We richten vandaag de blik op deze bijzondere woningen. We laten een aantal voorbeelden zien van hoe prachtig zo'n half verzonken woning eruit kan zien. Ook geven we meer informatie over de earthship. Wat zijn de kenmerken van deze woningen en welke voordelen bieden deze?

Kenmerken van de ondergrondse woning

Een earthship of ondergrondse woning maakt zoveel mogelijk gebruik van aarde- en zonnewarmte om de woning zo warm of koel mogelijk te maken. Deze heeft daarom een U vorm met opening naar het zuiden om zoveel mogelijk warmte op te vangen. Regenwater wordt gerecycled en op verschillende manieren hergebruikt. Zowel binnenshuis als buiten worden er planten van gekweekt waardoor je in een deel van je eigen voedsel kunt voorzien. De earthship maakt daarnaast gebruik van zowel zonne- als windenergie en is volledig zelfvoorzienend en ecologisch en wordt vaak gebouwd van restmateriaal zoals autobanden, stro of flessen en klei. De vormen van aardehuizen zijn afwijkend en doen denken aan hobbit-achtige huizen of een ruimteschip. Ze liggen midden in de natuur en hebben grote raampartijen met prachtige vergezichten, open structuren en een directe verbinding met de omliggende natuur. De ligging is meestal off the grid buiten de bestaande bebouwing en soms vormen ze onderdeel van een kleine gemeenschap. We zien allerlei vormen van deze huizen – van eenvoudige eigengebouwde varianten tot luxe onder architectuur gebouwde stervilla's.

Hoe bouw je zo'n huis onder de grond?

De vormen van aardehuizen zijn vaak organisch en rond of futuristisch en hoekig. We zien glooiende muren van klei in golvende vormen met mozaiektegels en barbapapa achtige huizen in ronde vormen van klei. In Nederland werd het eerste earthship gebouwd in Zwolle en daarna volgde een hele wijk met 23 aardehuizen in Olst. Wil je zo'n half verzonken huis bouwen dan kun je een aannemer of architect inschakelen. Het is ook mogelijk om er zelf een te bouwen met behulp van de talloze stappenplannen op internet. Win daarbij wel advies in van bouwkundige experts en ga na of er vergunningen nodig zijn bij betreffende instanties want zo'n deels ondergrondse woning dient uiteraard wel solide te zijn in verband met veiligheid. De meeste zelfgebouwde earthships worden gebouwd van autobanden die in een U-vorm in een gat in de grond worden geplaatst en gevuld met aarde. De aarde die wordt afgegraven, wordt bij voorkeur in het midden geplaatst omdat deze later weer wordt gebruikt in de banden. De eerste laag banden moet zeer nauwkeurig geplaatst worden omdat deze de basis vormt voor de rest. Elke volgende laag banden moet goed gecheckt worden op soliditeit en waterpas liggen. Het ook zeer belangrijk (en niet eenvoudig) om een solide dak te bouwen dat niet lekt. Het dak wordt meestal in een vlakke v-vorm gebouwd en dient goed geïsoleerd te worden. Ook een goede afwatering is belangrijk en voldoende verticale steunbalken. In het dak worden vensters ingebouwd die de ruimtes voorzien van natuurlijk daglicht.

Waarom het de investering waard is

Een ondergrondse woning biedt de bewoners een heerlijke natuurlijke woonomgeving met droomachtige uitzichten op de omliggende natuur. De aardewoning is ruim en heeft een zee aan daglicht binnen door grote raampartijen aan de voorzijde en het licht van boven via de dakramen. De grotendeels natuurlijke materialen isoleren en ventileren waardoor een prettig leefklimaat ontstaat. Dit wordt nog eens extra positief beïnvloed door de binnentuinen met planten in de aardewoning. De woningen zijn energieneutraal dus de maandelijkse kosten zijn laag en ook de carbon footprint is laag. Een zeer ecovriendelijke manier van wonen die ook nog eens volledig verbonden is met de aarde en natuur. De totale investering voor de bouw van een earthship start rond de 50.000 euro en loopt op tot een miljoen afhankelijk van de gebruikte materialen en wensen. De woonkosten erna zijn flink lager omdat het huis grotendeels zelfvoorzienend is. Wil je meer weten welke natuurlijke bouwmaterialen er beschikbaar zijn? Lees dan ook dit artikel.

De waarde van een earthship voor de omgeving

In New Mexico in de VS ligt de Taos Ski Valley waar op het eerste gezicht alleen de kliffen, rotsen en prachtige natuur zichtbaar zijn. Wanneer je echter dichterbij komt zie je dat tussen de struiken, ramen verscholen zijn die onderdeel vormen van aardehuizen. Michael Reynolds – grondlegger van de bouw van earthships in de VS bouwde hier verschillende aardehuizen verscholen in de rotsen en onder de grond. Deze aardehuizen lijken een antwoord op alle hedendaagse ecologische vraagstukken. De natuur blijft volledig intact en de huizen zelf zijn energieneutraal. Er is dus geen aansluiting nodig op riolering, elektra en waternet. Bovendien leveren de grote binnentuinen en moestuin buiten ook een groot deel van de benodigde groente en fruit voor de bewoners. Een zelfvoorzienende, ecologische en autonome vorm van wonen die daarmee zeker een interessant perspectief vormt voor het verlagen van de carbon footprint in de toekomst. 

Wat is de beste locatie?

Denk aan een prachtige open plek in het bos of een een heuvel met magnifiek uitzicht over de zee en beboste heuvels eromheen. Dit is de meest ideale locatie voor de earthship vanwege het droomachtige uitzicht op de omgeving en de vrijheid die dit biedt. Maar in principe is elk klimaat en elke locatie in de natuur geschikt voor het bouwen van zo'n ondergronds huis – mits daar ook toestemming voor is uiteraard. Dit laatste is eigenlijk de meest belangrijke factor inzake de locatie. Wanneer de regels erg strict zijn, kan het een lang bureaucratisch proces worden dus in dit geval is het handiger om een andere locatie te kiezen waar de regels wat soepeler zijn. Zorg dus eerst voor toestemming en ga daarna pas over tot de eventuele aanschaf van bouwgrond.

Zijn er ook nadelen?

Een earthship is niet kostbaar om te bouwen en zeer milieuvriendelijk. Toch is er ook een aantal nadelen. Alhoewel er zoveel mogelijk natuurlijke materialen worden gebruikt, wordt er meestal ook beton gebruikt voor de stevigheid van de constructie. Beton is geen milieuvriendelijk materiaal. En ook al produceer je een deel van de benodigde groente en fruit zelf, toch is dit niet voldoende om van te leven. Vanwege de vele bouwregels en benodigde vergunningen kan de bureaucratische weg om een earthship te bouwen soms lang zijn. De huidige modellen inclusief de dakramen kennen soms nog problemen met vochtigheid en lekkages. Het bouwen van ondergrondse woningen bevindt zich deels nog in een ontwikkelingsfase en het kan soms lastig zijn om een verzekering af te sluiten voor deze woningen. Om er zeker van te zijn om al deze problemen uit te sluiten is het handig om een expert in te schakelen die ervaring heeft met het bouwen van dergelijke woningen. 

Need help with your home project?
Get in touch!

Highlights from our magazine